(Lasoo mar waqtiyo adag iyo jiilaal dheeraadey, lasoo mar murugo iyo uur kutaallo kala duwan, lagama sheekayn karo dhacdooyinkii foosha xumaa ee lasoo maray , waxaa dhacay wixii dhacay }

Marka ugu horeysa waxay mahadi usugnaatay ilaahay , marka xigtana nebigeenii suubanaa (N.N.K.H)

Waxaan kaloo u mahad celinayaa dhammaan shaqaalaha sharafta leh ee ka hawl gala websiteka can ka ah ee galgalanews waxaana leeyahay shaqada aad ummada u haysaan sii labanlaaba hana kadaalina marna.

Waxaan jeclahay in aan maqaal kan kaga hadlo, doorashada madaxtooyada puntland ee inagu soo fooda leh  oo ku began janaayo,8, 2014.

Waxaana ka soo wareegatay 5 sano xiligii doorashadii 2009 uu ku guuleystay madaxweynaha puntland  ee iminka wax tigiisii sii dhamaanayo ee dr c/raxmaan maxamed maxamuud faroole.

Hadaba akhristaw waxaan maqaalkan kaga hadli doonaa oo mudadaa shanta 5 sano ah muxuu faroole qabtay maxaase kharibmey oo dibudhac ku yimi. Yaase maanta hogaaminkara puntland oo u qalma.

Sidaan wada ogsoonahay intii xukuumada faroole ka arimineysay punland waxaa batay dilka lagula kacayo birimageydada iyo dadka shacabka ah oo wadooyinka ama istareydhada lagu laayey  hadh cad oo aaney jirin cidloosoo qabtey.

Waxaa batay budhcad badeednimada oo sharaftii puntland dhulka kujiidey, waxaa coloobey beelihii puntland ee walaaha ahaa ee wada deganaa dhulka puntland  oo maanta aaney jirin beelbeel lahadasha.

Xukuumada faroole waxey ballanqaadey wakhtigii ladooranayey in ay gobolka sool ee lascaanood gacanta dawlada dib ugu soo celindoonto taasina in aydhacdo daaye waxay kala fogeysey ku wii is ogolaa.

Dawladii dhameyd ee ka arimin jirtey shanta gobol waxay xukuumada faroole kusoo koobtay garoowe oo qudha.   Waxaa hubkii dawlada lagoostey dhalinyaradii markii uu wax mushahaaro ah lasiin waayey , arintaasna waxaa ku kelifey mushahaaro la’aan.

Cidkastoo kumucaaradana waxay xukuumada faroole ku tilmaantey ama ku shaanbadeysey alshabaabnimo iyo argagaxiso iyagoo wax kagaraadinaya  qaramadamidobey iyo dadka ladagaalama alqaacidada si ay uga helaan mucaawino , xukuumada faroole waxay ku keliftey maahmaahdii odhaneysey ( dad cadaabeed dalcadaabeed  baalaga doortaa e aan buuraha uguuro) waxaana dhexmartey sheekadii ahey sidatan:

Xukuumada faroole “waxaad tihiin asalraac  argagaxiso ah  waxeyna  ku jawaabeen  “inaanu xuquuqdayada iyo qismigaya udoodno hadey  kulanoqotey alshabaab iyo argagaxiso aan sidaa ku kalatagno “  taasina waata keentey wax wadahadal iyo waanwaan lagu dhameynlahaa in ay gaadho heerka ay maanta mareyso waxaynuna ku tilmaami karaa siyaasada indhala.

Xukuumada faroole maxay qabatey mudadey xilka heysey .

Ninka raga ah lama xaqiro waxaa uu qabtey waa looqiraa e xukuumada faroole  waxey xilka hanatey January 8,2009 kii, mudadaa shanta sano ah waxa uu isbedel lataabankaro kusameeyey  dhammaan siyaasada debedda ee puntland , waxa uu dhisey TV-ga iyo radio puntland , aftiuqaadista dastuurka iyo dhamaystirkiisaba wallow aaney bulshadu siweyn uga qeyb qaadan, waxaa kale oo uu ku amaanan yahay waxa uu dayactir iyo dhisidba kusameeyey dhammaan dhismayaasha dawlada puntland inkastaaney garoowe dhaafsiisneyn.

Waxaas oo dhana waxaa waka wanaagsaneyd  aminag iyo arimaha gudaha in ay xukuumaadu wax kaqabto.

Hadii xukuuumada faroole dib ugu guuleysato madaxtinimada maxaa dhici doona  

Soomaalidu waxay ku maahamaahdaa ( korwaayeel waa wada indho) shacabka puntland waa kadaaley siyaasada faroole wax kalsooni ah oo loohayaa majirto, hadaba hadii uu soo laabto oo uu dib ugu guuleysto hogaanka puntland waxaa dhici doonta in puntland bur-burto oo dagaalo sokeeye ka qarxaan (civil war) , waxaa sii badan doonta dilka iyo budhcadeynta, waxaa dhicidoonta in gobolo kale ku biiraan maamulka soomaaliland sida gobolka sool, waxaa dhicidoonta in aaney magaalona maaglo ugudbin oo ay colaabaan beelaha walaalaha ah ee wada dhistey puntland.

Si aaney taasi udhicin yaa uqalma ama u quman hogaanka puntland?

Waxaad moodaa in hadda yididiilo muuqato, hadana cabsiyo khataro hor lihi muuqdaan , waa sillan sugan wada togan.

Waxaa soo socda hawlo xusul duub loogu jiro doorashada waxaa loo baahan yahay in dabinkii shalay lagu dhacay aan maanta lagu dhicin , taariikhaha muuqda waa inaan wax kabaranaa.

Soomaalidu waxay ku maahmaahdaa (kaldad laqa ulbaa leyskaga dayaa) akhristaw waxaynu kazoo hadaley waxa dhicidoona hadii faroole dib xilka u hanto inagoo kashidaalqaadaneyna ama kaduuleyna mudadii uu xilka hayey, wixii u qabsoomey aragney natiijada laga dhaxley xukuumada faroole oo caadeysatey kelitalisnimada iyo macangegnimada.

Waxaa maanta puntland  kajirta xaalad adag oo kudhow burbur iyo kala jaac oo u baahan samata bixin.

Waxaynu ubaahanahay halyey kasaara dalluunta dheer ee xukuumada faroole kuridey. Waxaynu ubaahanahey aftahan, indheergarad, aqoonyahan, dalka iyo dadka jecel oo isgau sooceliya dhammaan shantii gobo lee puntland laysku odhan jirey, maanta puntland waxay ubaahantahay geesi waan waan iyo wada hadal labilaaba wiilasha puntland udhashey ee bbuuraha golis jooga ee faroole ciilka badey kuna abuurey cadaawada iyo arxandarada, illeen waa tii hore looyidhi [aan wada hadalo waa aan wada heshiino}.

8, janaayo, 2014 puntland waxay ubaahantay shakhsi aqoon uleh siyaasada iyo sida loola dhaqmo bulshada iyo soo dhoweyntoodaba. Arintaasina waa tii kamaqneyd xukuumada faroole  ee ay kuweydey kalsoonidii shacabka.

Hadal haan mabuuxshee waxaan kusoo gebagebeynayaa maqaalkan baarlamaanka cusub ee puntland waxay metelayaan dhammaan shacab weynaha puntland waxana lagudboon in ay udoortaan hogaanka puntland shakhsi samata bixinkara kana saari kara wakhtiga adage e ey kujirto waana in ay u hiiliyaan isbedelka waatii soomalidu tidhi rag waa labo ( oo waa halyey iyo habacsane e) waxaynu maanta u baahnahay  halyey, habacsane waan kadaaley e, baarlamaanku waa in ay raacaan qaacidadii uu salad cali jeele sheegey ee ahayd ( lacagi waa cunis codkana anaa leh) markaa lacagi waa cunis codkana halyey inoo qalma doorta.